Serbest Çalışan Doktorların Muhasebe ve Vergi İşlemleri
Doktorların serbest çalışma şekli, vergi ve muhasebe uygulamaları açısından diğer serbest mesleklerden farklı değildir. Bir işverene bağlı olmadan; kendi bilgi, deneyim ve şahsi mesaileri ile elde ettikleri hizmet gelirleri serbest meslek kazancı olarak adlandırılır. Ortada bir kazanç söz konusu olduğu için de muhasebeleştirilmesi şarttır.
Doktorlar mesleklerini serbest şekilde farklı yollarla yapabilirler. En sık rastladığımız yöntem elbette kendi muayenehanelerini açmaları. Bunun yanında, 2015 yılında çıkan kanunla özel hastanelerin kadrolarında bulunmayan doktorlardan dış hizmet alabilmesinin önü açılmıştı. Böylelikle artık doktorlar hastanelere dışarıdan hizmet sunar hale geldiler. Bu durum muayenehanesi olmayan doktorları da yoğun şekilde şirket kurmaya yönlendirdi.
Peki serbest çalışmak isteyen doktorlar ne yapmalı? Doktorların şirket kurma zorunluluğu var mı? Hangi belgeleri düzenlemeleri gerekiyor.
Bu sayfada mesleğini gerek özel muayenehanesinde gerekse de bir hastane bünyesinde serbest şekilde icra eden doktorların muhasebesel durumlarını inceleyip merak edilenleri yanıtlayacağız.
Doktorların muhasebesel sorumlulukları
Giriş bölümünde bahsettiğimiz gibi muhasebe ve vergisel açıdan doktorların diğer serbest mesleklerden farkı yoktur. Fakat burda bir noktayı aydınlatmalıyız. Doktorluk serbest meslekler listesinde yer alsa da, hizmetin icra edilme şekline göre serbest meslek sayılmaktan çıkabilir. Buna en iyi örnek; hastane bünyesinde düzenli çalışan doktorlar.
Fiili olarak kadrolu doktor gibi çalışan, belirli mesai saatlerinde hizmet veren ve başka bir mesleki faaliyeti olmayan doktorlar bazı konularda zorluk yaşayabiliyorlar. Bu çalışma şeklinin esasında maaşlı çalışma gibi olması uygulamada engeller çıkartabiliyor. Örneğin serbest meslek erbapları için sağlanan vergi avantajlarından yararlanmak istediklerinde reddedilebiliyorlar.
Doktor olarak sunacağınız hizmetin serbest meslek kapsamı dışına çıkmasına neden olan bir diğer etmen de şirket kurarak faaliyet göstermeniz. Şirket kurmanız durumunda ticari faaliyet gerçekleştiriyor olarak değerlendirilirsiniz.
Peki doktorlar şirket kurmalı mı? Hangi durumlarda serbest meslek erbabı olarak hizmet vermeli?
Doktorlar için şirket kurma zorunluluğu var mı?
Bir doktor olarak bir yere bağlı kalmadan kendi kendinize çalışma kararı aldınız. Bunun için muhasebesel tarafta iki seçeneğiniz var. Serbest meslek açılışı yapmak veya şirket kurmak.
Hangisini seçeceğiniz konusunda bir zorunluluk bulunmuyor. Dilerseniz serbest meslek erbabı olarak, dilerseniz de şirket kurarak muayenahane açabilir veya bir hastaneye dışardan hizmet sunabilirsiniz.
Bu iki seçenek arasında işinizi yapma şekliyle herhangi bir farklılık bulunmuyor. Fark gelir gider kayıtlarının tutulmasında, yani muhasebeleştirmede ve daha önemlisi vergilendirme aşamasında kendini gösteriyor.
Bu farkları “Serbest meslek erbabı şirket kurabilir mi?” yazımızda detaylı şekilde bulabilirsiniz. Kısaca söylemek gerekirse; gider gösterme, şirketten para çekme, vergi istisnaları gibi konularda önemli farklılıklar görülebiliyor.
Doktorlar fatura kesebilir mi?
Bir üst başlıkta açıkladığımız üzere doktor olarak faaliyetinizi bir şirket kurarak sürdürecekseniz; evet, fatura kesebilirsiniz.
Eğer şirket kurmayıp serbest meslek erbabı olarak faaliyet gösterecekseniz de ücretinizi serbest meslek makbuzu düzenleyerek tahsil edebilirsiniz.
Doktorların serbest meslek makbuzlarıyla ilgili merak edilen birkaç soruyu aşağıda cevaplayacağız. Fatura kesmek ve serbest meslek makbuzu düzenlemek arasındaki farkları detaylıca incelemek için ilgili yazımıza ulaşabilirsiniz.
Doktor serbest meslek makbuzu KDV oranı: %8
Doktor serbest meslek makbuzu stopaj oranı: Hastaneye kesilen makbuzlarda stopaj oranı %20’dir. Şahıslara kesilen makbuzlarda stopaj yoktur.
Doktorların tutmak zorunda oldukları defterler
Doktorların tutması gereken muhasebe defterleri yine aynı ayrıma, yani hangi resmi statüde hizmet verildiğine göre değişir. İlgili defterlerin listesini çalışma tipine göre aşağıda listeliyoruz.
Serbest meslek erbabı olarak faaliyet gösteren doktorların tutması gereken defterler: Serbest meslek kazanç defteri (fiili olarak tasdik edilmez).
Limited şirket altında faaliyet gösteren doktorların tutması gereken defterler: Yevmiye, kebir ve envanter defteri.
Serbest çalışan doktorların vergi mükellefiyeti
Her türlü mesleki gelirde olduğu gibi, doktorların sundukları hizmet karşılığında aldıkları ücretler de vergiye tabidir. Bu vergi oranı yine faaliyet tipine göre belirlenir.
Sıklıkla muayenehane vergileri olarak da sorulduğu için kısa bir notu aktarmakta fayda var. Doktorluk hizmeti karşılığında ödeyeceğiniz vergi, hizmeti nasıl ve nerde sunduğunuza göre değişmez. Özel muayenehanenizde, evinizde veya bir özel hastane çatısı altında hizmetinizi sunabilirsiniz. Vergiler hesaplanırken yalnızca ticari statünüz dikkate alınır.
Doktorlar ne kadar vergi öder
Serbest meslek erbabı olarak faaliyet gösteren doktorların ödeyeceği vergiler: KDV, muhtasar, geçici vergi ve yıllık gelir vergisi.
Limited şirket altında faaliyet gösteren doktorların ödeyeceği vergiler: KDV, muhtasar, geçici vergi ve yıllık gelir vergisi.
Uğraş Denetim Serbest Muhasebe & Mali Müşavirlik
https://ugrasdenetim.com/serbest-meslek/serbest-calisan-doktorlarin-muhasebe-ve-vergi-islemleri/